Znaczenie kolorów oraz ich rola w projektowaniu

Wszystko ma swój kolor. Niestety dla wielu osób kolory dzielą się jedynie na ładne i brzydkie. Temat jest jednak trochę szerszy, a badania nad nim trwają od setek lat. W tym tekście chciałbym Wam przedstawić kilka podstawowych, lecz ciekawych aspektów zwracających uwagę na samo znaczenie kolorów, jak również ich rolę w procesie projektowania.

Barwa czy kolor?

Powszechnie uznaje się, że barwa i kolor to synonimy. W gruncie rzeczy jest to nieprawda.

Fala światła wpadająca do naszego oka, dzięki fotoreceptorom, jest przekazywana do mózgu, który tworzy wrażenie nazwane barwą. W zależności od konkretnych długości fali, rejestrujemy trzy barwy podstawowe – czerwoną, zieloną i niebieską (Red, Green, Blue – RGB). Do oka trafiają również fale o innych długościach, wtedy nasz mózg odbiera je jako barwy pośrednie – wynikające z połączenia barw podstawowych. Barwa definiowana jest jedynie przez długość fali. Kolorem natomiast nazywa się barwę definiowaną przez kilka parametrów:

ODCIEŃ, czyli barwa znajdująca się w spektrum barw podstawowych, które ludzkie oko odczuwa jako wyraźnie inne od pozostałych, np. czerwony, zielony, niebieski czy żółty.

NASYCENIE, czyli intensywność barwy. Bardziej nasycone odbierane są jako “żywe”. Mniej nasycone, zdają się przytłumione i bliższe szarości.

JASNOŚĆ, czyli ilość światła w barwie – im więcej tym kolor jest jaśniejszy.

Koło barw

Zastanawiałeś się kiedyś jak designerzy znajdują idealne kompozycje kolorystyczne?

Każdy z nas korzysta z koła barw, gdzie do dyspozycji mamy wszystkie kombinacje odcieni, nasycenia i jasności, dzięki którym można “wyprodukować” każdy kolor. Są na to oczywiście różne schematy:

MONOCHROMATYCZNY, czyli stworzony z różnych jasności tej samej barwy.

ANALOGICZNY, czyli złożony z sąsiadujących barw.

UZUPEŁNIAJĄCY, czyli połączenie barw z przeciwnych stron koła.

TRIADY I TETRADY, powstają przez zakreślenie trójkąta lub prostokąta i wybranie barw z wierzchołków figur.

Psychologiczny aspekt a znaczenie kolorów

Kolor jest potężnym narzędziem komunikacyjnym, który niesie za sobą ładunek emocjonalny. Ich odbiór jest często uzależniony od osobistych preferencji i doświadczeń, ale przeważnie dane kolory wywołują konkretne skojarzenia i odczucia.

CZARNY

Kolor neutralny, uniwersalny. Budzi skojarzenia elegancji, wyrafinowania. Do dzisiaj mała czarna jest symbolem mody i szyku. Czarny związany jest też z władzą – sutanny, smokingi, karty kredytowe. Oznacza również śmierć, żałobę, tragedię, zło – czarny czwartek, czarny charakter, Darth Vader. Stosowany jest często przez marki chcące podkreślić swoją ekskluzywność i luksus (np. Prada czy Chanel).

BIAŁY

Podobnie jak czarny, jest bardzo uniwersalny. Oznacza czystość i niewinność. Buduje wrażenie przestrzeni i prostoty, które są podstawą minimalizmu w projektowaniu. Kojarzy się również z pustką, zimnem, wyizolowaniem. Biały jest doskonałym tłem i kontrastem dla barw podstawowych oraz ich ciemniejszych kombinacji.

CZERWONY

Powoduje największe (i często skrajne) emocje ze wszystkich kolorów. Symbolizuje miłość, nienawiść, energię i władzę – serce, czerwony dywan. Jest również drugim najbardziej zauważalnym kolorem (po żółtym), dlatego używa się go, żeby zwrócić uwagę i ostrzegać przed niebezpieczeństwem – znaki stopu, światła stopu, syreny strażackie, czerwony alarm. Kojarzy się również z ogniem i krwią. Stosowany przez firmy chcące pokazać swoją pasję, pewność siebie i ekscytację (Red Bull, Coca-Cola, Lego). Ciekawostką jest to, że czerwień powoduje fizyczne reakcje organizmu, np. zwiększenie apetytu. Z tego powodu jest często używany w branży gastronomicznej – we wnętrzu restauracji lub na opakowaniach produktów (Pizza Hut).

NIEBIESKI/GRANATOWY

Symbolizuje spokój, stabilność, porządek, ale również smutek i melancholię. W odczuciach jest przeciwstawny do czerwonego. Niebieski stosowany jest przez firmy chcące wzbudzić w odbiorcach poczucie bezpieczeństwa, zaufania, niezawodności czyli np. towarzystwa ubezpieczeniowe, banki czy firmy technologiczne (Nordea, IBM, Facebook).

ZIELONY

Reprezentuje naturę, zdrowie, harmonię, balans, pieniądze. Zielony kolor uspokaja i pomaga nam przystosować się do nowych miejsc, dlatego jest często wykorzystywany w przestrzeniach publicznych. Mocno kojarzy się też z ekologią, więc jest chętnie używany przez firmy, które chcą to takiej grupy aspirować, mimo że ich działania z ekologią nie mają nic wspólnego (np. BP). Również marki zajmujące się naturą lub finansami identyfikują się za pomocą tego koloru (Animal Planet, Getin Bank).

ŻÓŁTY

Najbardziej intensywny kolor, szybko zwraca uwagę, należy go jednak używać z rozwagą ponieważ żółty o dużym nasyceniu może być nieczytelny. Kojarzy się z ciepłem, jasnością, energią. Żółtego używają firmy chcące być kojarzone ze szczęściem i optymizmem (McDonald’s, IKEA).

FIOLETOWY

Symbolizuje wiedzę, królewskość, odwagę, kreatywność, tajemnicę, luksus. Ponieważ fiolet rzadko występuje w naturze, używają go firmy które chcą utożsamiać się z kreatywnością oraz oryginalnością (Milka, FedEx).

POMARAŃCZOWY

Kojarzy się z energią, entuzjazmem, ciepłem, spontanicznością. Tak samo jak pozostałe ciepłe barwy, przykuwa oko. Używają go marki chcące kojarzyć się z radością i optymizmem (Fanta, Mastercard).

RÓŻOWY

Stereotypowo jest to kolor kobiecy. Kojarzy się z opieką, wrażliwością, ciepłem, radością. Najczęściej posługują się nim marki które chcą być kojarzone z kobiecością (Barbie, Victoria’s Secret). Róż w zależności od nasycenia i jasności może być zarówno relaksujący jak i bardzo denerwujący.

Znaczenie kolorów ma sens

Znaczenie kolorów i ich oddziaływanie jest niezwykle ważnym elementem w designie i przy odrobinie wiedzy możemy dostosować ten obszar na potrzeby danego produktu oraz tego, jakie wartości chcemy dzięki niemu przekazać. Należy jednak pamiętać, że odbiór barw jest bardzo subiektywny. Mają na to wpływ różne dysfunkcje wzroku, ale też kultura. Znaczenie kolorów tutaj opisanych ma zastosowanie głównie w świecie zachodnim, symbolika ta może być inna np. w Chinach. Dlatego w czasie projektowania warto pamiętać, aby dodatkowo stosować inne wyróżnienia niż barwa.

#samnektar by Łukasz Kiersznikiewicz

Jeżeli szukasz agencji, która zrozumie Twoje biznesowe potrzeby i przełoży je również na obszar kreacji wizualnych